آشنایی با زیروبم عارضه پولیپ بینی

پولیپ ها ضایعاتی هستند که در حفره‌های مختلفی از بدن ایجاد می‌شوند. این توده‌ها خطرناک نیستند اما می‌توانند عملکرد کلی اندام‌ها را مختل کنند. یکی از رایج‌ترین انواع پولیپ ها، پولیپ بینی (Nasal polyps) است. وجود این ضایعات در بینی می‌تواند برای فرد مشکلات تنفسی و حتی درد ایجاد نماید. به همین دلیل بسیاری از افراد باید برای از بین بردن این عارضه‌های سلولی به پزشک مراجعه کنند. اگر شما نیز مبتلا به پولیپ بینی هستید و نمی‌توانید به‌خوبی نفس بکشید یا رایحه‌ها را استشمام کنید، بهتر است همراه ما باشید. در این مقاله تمام اطلاعات لازم را در اختیارتان می­‌گذاریم.

پولیپ بینی چیست | عوارض پولیپ بینیی

پولیپ بینی (Nasal polyp)

بسیاری از ما نام پولیپ بینی را شنیده‌ایم و حتی افرادی در نزدیکی‌مان عمل جراحی برای خارج کردن پولیپ از بینی را انجام داده‌اند، اما شاید دقیقاً ندانیم پولیپ بینی چیست. اگر بخواهیم توضیحی کامل ارائه دهیم، می‌توانیم بگوییم که پولیپ ها بافتهای نرمی هستند که شکلی مشابه کره و مانند دانه‌های تسبیح داشته و در موازات راه‌های تنفسی یا سینوس‌ها رشد می‌کنند. این توده‌ها غیر سرطانی و بدون درد هستند اما اگر بزرگ شوند ممکن است باعث بروز مشکلاتی در تنفس و بویایی شده و دلیلی برای عفونت سینوسی باشند. پولیپ های بینی به شکل معمول در هر دو مجرای چپ و راست دیده می‌شوند.

علل ایجاد پولیپ بینی

ممکن است پولیپ‌های بینی در اثر التهاب مزمن مجراهای بینی، عفونت‌ها یا بیماری‌های خود ایمنی ایجاد شوند. اما مشکلات آلرژیک رایج‌ترین علت ابتلای افراد به این توده‌ها است. همچنین افرادی که مبتلا به آسم هستند نیز ممکن است دارای این عارضه باشند. برخی خانواده‌ها به شکل ژنتیکی آسیب‌پذیری نسبت به ایجاد پولیپ بینی را به فرزندان خود منتقل می‌کنند. پولیپ بینی در خانم‌ها و آقایان و در هر گروه سنی خاصی ایجاد می‌شود. با این حال، در بین جوانان و افراد میان‌سال بیشتر دیده می‌شوند. معمولاً پولیپ‌ها در قسمت بالای بینی و در بخشی که سینوس‌ها به بینی می‌ریزند تشکیل می‌شوند.

علائم پولیپ بینی

اگر به عارضه پولیپ بینی مبتلا شده باشید، ممکن است برای ماه‌ها حس کنید سرماخورده هستید. ابتلا به این عارضه می‌تواند نشانه‌های مختلفی داشته باشد که برخی از آن‌ها مربوط به وجود خود پولیپ‌ها بوده و علائم دیگر در ارتباط با علل زمینه‌ای ایجادکننده‌ی پولیپ‌ها هستند. در ادامه تعدادی از علائم رایج را معرفی می‌کنیم:

گرفتگی بینی : همان‌طور که بیان شد، فرد دچار عارضه پولیپ بینی نمی‌تواند با استفاده از بینی نفس بکشد و در بیشتر مواقع باید با دهان تنفس کند.

آبریزش بینی : این علامت می‌تواند به دلیل وجود خود پولیپ‌ها یا ابتلا به آلرژی‌های مختلف باشد.

پر شدن سینوس‌ها : در این حالت فرد احساس خواهد کرد که سینوس‌هایش سنگین و پر از مایع هستند اما دردی حس نخواهد کرد.

از دست دادن حس بویایی : برخی از افراد مبتلا به عارضه پولیپ بینی نمی‌توانند رایحه‌های مختلف را از یکدیگر تشخیص دهند. توجه داشته باشید که اگر مبتلا به عفونت نیستید، احتمالاً نباید دچار نشانه‌هایی مانند تب یا داشتن ترشحات غلیظ از بینی باشید. 

درمان پولیپ بینی

درمان پیشنهادی برای پولیپ بینی براساس نشانه‌ها، سن و وضعیت کلی سلامتی فرد متفاوت خواهد بود. همچنین درمان‌های مختلفی برای درجات متفاوت این عارضه وجود دارد. هدف بیشتر درمان‌ها، کاهش التهابات و اندازه‌ی پولیپ ها است. پزشکان معمولاً در گام اول درمان، داروهای استروئیدی را به شکل استنشاقی تجویز می‌کنند. اسپری‌های مختلف مخصوص به بینی در این حالت استفاده می‌شوند. این داروها به شکل مستقیم بر پولیپها اثر می‌گذارند. اگر افراد به داروهای استنشاقی پاسخ مناسب نداشته باشند، داروهای خوراکی برای آنها پیشنهاد خواهد ‌شود. در کنار دارودرمانی، مدل‌های مختلف دیگری از درمان نیز وجود دارد که شامل این موارد هستند:

• تجویز داروهای کاهش‌دهنده‌ی التهاب
• تجویز آنتی‌بیوتیک برای کاهش اندازه پولیپ ها

• شستشوی روزانه سینوس‌ها با محلول‌های نمکی

• تجویز آنتی‌هیستامین برای کاهش آلرژی

• درمان با استفاده از آسپرین
• جراحی پولیپ بینی

اگر تمام مدل‌های درمانی پاسخگو نباشند، گزینه‌ی جراحی در نظر گرفته خواهد شد. جراحی بسیاری از علائم را از بین خواهد برد اما ممکن است پولیپ‌ها پس از چند ماه دوباره رشد کنند. بنابراین مهم است که علاوه بر جراحی، عوامل زمینه‌ساز ایجاد شدن پولیپ‌ها نیز در نظر گرفته و حل شوند تا دوباره شاهد رشد پولیپ‌ها نباشیم. بعد از انجام جراحی معمولاً برای پیشگیری از بازگشت پولیپ‌ها، استروئیدهای استنشاقی تجویز می‌شوند.

جراحی رایج برای برداشتن پولیپ بینی، اندوسکپی کارکردی سینوسی (FESS) نام دارد. جراح در این فرایند یک لوله‌ی بسیار باریک که سر آن دوربینی کوچک نصب شده است را از راه حفره‌های بینی وارد می‌کند و از طریق آن پولیپ‌ها را خارج می‌نماید. در طول انجام جراحی، پزشک ممکن است تغییراتی نیز در سینوس‌ها ایجاد کند تا عملکردی عادی پیدا کنند. این جراحی معمولاً به شکل سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی کامل انجام می‌شود. توجه داشته باشید که حتی بعد از خارج کردن پولیپ‌ها، احتمال باقی ماندن التهاب وجود دارد. بنابراین باید درمان دارویی را ادامه دهید.

مراقبت‌های بعد از جراحی پولیپ بینی

روند بهبود یافتن بعد از جراحی پولیپ بینی چند هفته طول می‌کشد. در طول این زمان ممکن است در ناحیه‌ی داخلی بینی احساس درد و سوزش داشته باشید که جزو عارضه‌های طبیعی به حساب می‌آید. به دلیل وجود لخته‌های خون و التهاب مجاری بینی، ممکن است حسی مانند سرماخوردگی داشته باشید. برای کاهش این عوارض پزشک احتمالاً آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای کاهش‌دهنده‌ی التهاب را برایتان تجویز خواهد کرد.

بعد از انجام عمل، باید از بینی مراقبت ویژه‌ای بکنید تا به سرعت بهبود بیابد. در ادامه توصیه‌هایی برای کاهش عوارض جراحی پیشنهاد خواهیم کرد:

سرتان را بالاتر از بقیه بدن قرار دهید تا خونریزی داخل بینی کاهش پیدا کند.

اطمینان حاصل کنید که آتل روی بینی در محل مناسب قرار گرفته است. بدون مشورت با پزشک آتل را از روی بینی برندارید.

خونریزی تا سه روز پس از عمل جراحی طبیعی است. اگر خونریزی شدید دارید با پزشک مشورت کنید.

تا چند هفته پس از جراحی با دهان باز عطسه کنید تا فشار روی بینی کمتر شود.

عوارض جراحی پولیپ بینی

عوارض مختلفی برای جراحی پولیپ بینی گزارش شده است. معمولاً پزشک قبل از انجام جراحی شما را در جریان خطرات احتمالی خواهد گذاشت. لازم به ذکر است که شیوع این خطرات و عوارض در بین بیماران پایین است.

• شکست در بیرون آوردن کامل پولیپ ها یا رشد مجدد پولیپ ها پس از مدت زمانی اندک
• خونریزی زیاد در برخی از موقعیت‌های نادر
• آبریزش شدید بینی یا خشک شدن بافت بینی
• نیاز به جراحی‌های اصلاحی شدیدتر و تهاجمی‌تر
• نیاز به درمان واکنش‌های آلرژیک که باعث ایجاد پولیپ ها می‌شوند.

دکتر محمد ثابت | فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی